«عملی تنقید» ی نئجه اؤیرندیم
ناصر مرقاتی
ناصر مرقاتی
بو مقاله نی اون دؤرد ایل قاباق یازمیشام.
بئله سانیردیم اونو اؤنجه بیر یئرده یاییمیشام،
آنجاق دوستلاردان بیری یاییلماماسینی سؤیله دی.
ا ئشیتمیشدیم «آتشاوغلو» بیزیم آذربایجان شعرینده بؤیوک تـنقیدچی لردن بیری دیر. نـه قده ر جان آتیردیـم کی بیرگون اونون «محضر»یندن فایدالانام سعادت اوز وئرمیردی. بیلمیرم گون نه سایاق دولاندکی گونلرین بیر گونو بیر شعر مجلیسینه گئدهسی اولدوم. دئمک بو شعر مجلیسینده، بیر پارا گنج شاعیرلر اؤز شعرلرین اوخویاننان سورا، اونلارین شعرلرینه عایید بیر تنقیدی برنامهده ـ آدین آپاردیغیمیز، آتشاوغلونون چیخیشایلا ـ تقدیم اولاجاقدی. بئله اوغورلو ایش اولا بیلمزدی. مجلسین هاردا قورولماسین بیلمیردیم، اونا گؤره ده دوستلاردان بیری سؤز وئرمیشدی کی اؤز ماشینیلا، گلیب بیرلیکده او مجلیسه گئدک. دوستوم بیر قدهر ائرته گلیب و ائودن چیخدیق. اونون بوتئز گلمه دن قصدی بویو دور کی، یولوموزون اوستونده آتش اوغلونو دا، اؤزوموزله آپاراق. ایشلرین بئله راست گلمه سیندن سئوینیردیم. فیکیرلـشیردیم کی: یاخشی اولدو، بلکه ده هئچ شعر مجلیسینده بو بؤیوک عالیم ایله دانیشا بیلمه دیم، ائله بو فیکیرلرده ایدیم کی، آتش اوغلونون ائو قاپیسینا چاتدیق. قاپینی دؤیدوک، قاپی دالیندان بیر گنج اوغلانین سـسی گلدی:
اده کیمسن، باش گـتیرمه میسن کی! گؤزله ایندی گلیپب آچارام.
ایندی سی چوخ اوزاندی بیر قده ر دوردوقدان سورا قاپی آچیلدی و بیز قصدیمیزی دئدیکدن سورا ایچری گئچیرتدی بیزی. آتش اوغلو حـیــط ده، بیر بالتانی بیلؤولیردی. تانیش اولدوق.
اوزومه بیر سویوق باخیب ایشیندن ال چـکمهدی. بیر قدر سؤز ـ صحبتدن سورا، سؤز گلیب چاتدی بوگونکو شعر مجلیسینه. تنقیدچی دئدی:
آی فلانکس! ائشیتمیشم بو گون او جوروم ـ جورتولردن بیری، اؤز «شعر»لرین اوخویاجاق.
دوستوم سوروشدو:
هانسی جوروم ـ جورتو؟
دئدی:
او یئنی شعر دییـنلرین بیریدی ده، تازالیقدا اونون بیر شعر کتابی چیخیب.
یولداشیم دئدی:
هـ.....ـه عل آغانی دئییرسن.
دئدی:
اؤزودور! بو گون اونا گؤسترهجهیم کی چوخدا اؤزونه گوونمهسین. اونا بیر عابیر وئریم کی، آدی یادیندان چیخسین. اده منه دئمهمیش، منه گؤرستمهمیش، منی آدام یئرینه قویمامیش شعر یازماق ایستیر، اودا یئنی شعر!
دئدیم:
نه اولوب کی؟
دئدی:
نه اولاجاق، مثلا بیزه شعرنـ..... ـو ، شعر سپید یازیر.بو گونکو بئچهلر، اوستادلارین یانینندا دوروب بانلاییللار. من اونو ائله ایتدن آلیب ـ ایته وئریم کی، آدی یادیندان چیخسین.
بؤیوک تنقیدچی، دانیشاندا گؤلرین برهلدیب، قاشلارین چاتیردی، دانیشدیقجا آغزیندان کؤپوک سَپـَلـَنیردی. او دئدیکجه منیم جانیما اوشوتمه اوتوردوردو. بیر یانناندا «مشهدی عباد» فیلمینده کی، قوچونون سؤزلری یادیما دوشوردو: «اده سن منیم قاباغیمدا قوچولوق ائدیرسن»
تنقیدچیمیز هلهده بیر باشدان باسیب ـ کسمهدهایدی. دوستوموز گئتمک زمانینین چاتماسین بیلدیردی. آیاغا دوردوق یولا دوشـنده آتش اوغلو ال آتیب بالتانی چینینه آتیب دئدی:
گئدک.
بئلهلیکله من «عملی تنقید»ی اؤیرندیم.
تبریز 28/ 8/ 1376