کوراوغلونون یئددی سفری
بیرینجی سفر (عاشیق جینون)
ناصر مرقاتی
بو شعر، 13- 14 ایل‌دن بری "بیرگون قوشاجاغام" آرزیسیندا اولدوغوم «کوراوغلونون یئددی سفری» آدلی شعرینین ایلک سفری دیر. بلکه گون اولدو یاییین اوزو گؤردو بو شعر.
- ناصر مرقاتی
- بیرینجی سفر
عاشیق جنون
1
چنلی بئل‌ده
بیر گون تئزدن
آلی کیشی اوغلو روشن
اوزاق دیلکلرین یاخین آرزیسیندا
میصری قلینجی باغلادی
قیرآتین بئلینه سیچرادی
های وئردی دلی‌لر گئیینسین
هوی وئردی نیگار گئچینسین
جنون سازینی گؤتـورسون
دونیانی گؤرلیم دییه
چیخدی بیرینجی سفره
2
اؤنوموزده
یوخ سونوموز (1)
سوورولموش سامان
سئیرهَ‌لمیش دومان
داریسقال کؤهوللرده
هردَن بیر آددیم سسی ... (2)
و خاطره‌لرین تؤوشک نفسی
کیمیسی بَم چاغیردی
آغالار
خانیملار
من لیوان پنیری سئویرم
لطفن
رئکلاملاریزداکی چیلپاق مَـلَکلره آنلادین
دَییشمَسینلر آغیزیمین دادین
و کیمیسی زیل باغیردی
من
اؤز اورَییم
اؤز گؤزوم
و اؤز سؤزومله
سئوَمک ایستیرم
ماوی گؤزلو قونشو قوناغین
آسمادی قولاق کوکرَمیش کولک
سایمادی اسرَمیش دنیز
و بیز
ایکی گؤزلریمیزله گؤردوک
اوخونون کیریشی‌ایله قان قارداشینی بوغان
شیلی خونکاری (3)
اهَر چارشی‌سیندا
اهَر چارشی‌سینین قارشی‌سیندا (4)
دَدَم قورقودو
اؤز قوپوزوندان آسدی (5)
و بیز
اون‌مین دئشیک بوغازلا باغیردیق
آ .......ه
"ماهنیلار نه چتین
نه قورخونج
اوندا کیم
دئهشتی اوخویاسی‌ییق" (6)
یادلیغلا اسیر
یادلیغلا
و قییی‌دان باش آلیب گلن چکیملی ماهنیلار
نئجه بایدران
نئجه یاراماز
داها سال‌لارا توخوناسی‌دیر
یئلکن‌سیز و آوارسیز کولاز (7)
1- «اؤنوموزده/ یوخ سونوموز» سؤزونو، تی. اس. ائلیوت‌‌ون «دؤرد کووارتئت» شعرینین «ایست کوکئر» بؤلومونده‌کی:"منیم باشلانیشیمدا سونوجوم وار" سؤزو ایله موقاییسه ائدین (دؤرد کووارتئت/ فارسجایا مهرداد صمدی/ 1368/ ص 83)
2- دؤرد کووارتئت شعرینین «برئنت نورتون» بؤلومونده‌کی: "آیاق سسلری حافظه‌ده عکس اولور/ گئچمه‌دییمیز بیر دالاندا/ هئچ زامان آچمادیغیمیز بیر قاپییا ساری/ گولوستانا آچیلان بیر قاپی ..." لا موقاییسه اولونسون (دؤرد کووارتئت/ فارسجایا مهرداد صمدی/ 1368/ ص 71)
3- بو سؤز، محمت دوغانین «بؤیوک تورکجه سؤزلوک»ونده: صاحیب افندی، حاکیم معناسیندا گلدیکده، اونو اویغور کلمه‌سی«اونکار (طالع‌لی»دن و یا فارسجانین خداوندگاریندان آلینمیش یازیر. بو سؤزجوک ائحتیمالجا مقدونییه‌ده بیر لئمان آدی اولسادا، آرتیقجا عثمانلی سولطانلارینین لقبی عینوانیدا ایشلَنیب. تورکجه سؤزلوک (تورک دیل‌قورمو/ آلتینجی باسقی 1974)ده بو کلمه «پادشاه» معناسیندا دا گلیب، تورکییه علوی‌لرینین اینانجلاریندا حاجی بکتاش ولی و موولاناچیلارین ایناجلاریندا موولانایا خونکار لقبی وئرمیشلر، آنجاق بئله نظره گلیر کی، سورالار سیاسی ادبییاتدا خونکار سؤزو منفی بیر آنلامدا ایشلندیکده؛ موستَبید، ظالیم، قان تؤکن و قان ایچن کیمی بیر آنلاملار آلیب اؤرنک اولاراق ناظیم حئکمتین شیخ بدرالین شعرینده بئله بیر منفی آنلام داشیر: " اؤز قارداشی موسانی اوخ کیریشیله بوغوب/ یعنی آلتین بیر له‌یَنده قارداش قانیلا آبدست آلاراق/ چلبی سولطان محمد تاختاچیخمیش خونکار ایدی/، و هابئله شیلی کودئتاسیندا شیلی جَللادی «پینوشه»یه بئله بیر عینوان وئریلمیشدی.
4- ائشیتدییمه گؤره 1325 ینجی ایلده دئموکراتلیق سیندیقدان سورا شاه رژیمی و بیر پارا دین خادیملری عطایی آدلی بیر کیمسه‌نین الیله، قوردوغو بیر قورغودا، بیر نئچه کَند ماللاسین آذربایجانین ماحال‌لار و کَندلرینه یوللادیلار. اولار، عاشیغلار و چالغیچیلاری مجبور ائلَدیلر سازلار و بالابانلارین سیندیریب و یا اوددا یاندیریب و توبه اوچون مشهده گئتسینلر. بو قوپولارین بیری‌ده اهَرده قوپدو. دئمک اهر مچیدینین قاباغیندا عاشیق یدالله آدلی بیر عاشیغین بارماقلارین سیندیردیلار و اونا تووبالاتما وئردیلر.
5- ناظیم حئکمتین شیخ بدرالدین شعرینه گؤره، شیخ بدرالدینی سَـرَز چارشی‌سینین قارشیسندا بیر قورو (توت آغاجی)ندان آسدیلار.
6- بو سؤزلر شیلیالی اوخوجو «ویکتور خارا»نین سانتیاقو ایستادیومندا اوخودوغو سون ماهنینین بیر ایکی میصراعسینا اشاره‌دیر.
7- چکیملی ماهنیلارایشاره‌دیر یونان میتولوژیسنده اولان «سیرئن»لرین ماهنیسی و آرقوناتلار ناغیلینا (فرهنگ اساطیر یونان و رم/ پییئر گریمال/فارسجایا: احمد بهمنش/ 1367ینجی ایل/ 2ینجی جیلد ص 833 – 835)