منی قارقالار ایلا تک قویون!
داوود اهری
داوود اهری
- منی قارقالار ایلا تک قویون!
آخشام چاغی ایدی کی معصومه زنگ ووردی و کدرله دئدی:قارقا یوخدور.ایتیب.هر یئری یاخشی آختاردیم آمما یوخدی.یالنیز اوچ ده نه یئلکلریندن حیطده قالیب.دوغرودان یئری گلیر.اونا اونس توتموشدوم.
دئدیم:نگران قالما.حتماً داها قانادلاری دوزه لیب اوچوب گئدیبب.یا اینکی بو گون سن ائوده اولمایاندا یا بیر بؤیوک قوش اونو اوولاییب یا دا شایدپیشیک اونو یئییب.آمما چون گؤردوم معصومه کدرلی دیر وورغولادیم کی حتماً اوچوب گئدیبدیر.
بو آلا قارقا آلتی آی ایدی کی معصومه نین قوناغی ایدی.قارقا زرنگ و جلد ایدی آمما اوچانماییردی.معصومه حتی اؤز یئمه ییندن اونا وئریردی.دئییردی تا قار قار سسی چیخاردیردی قارقا گلیردی یاخینلیغینا و هر وقت باشقا قوشلارین سسینی ائشیدیردی اونلارا،گؤیه باخیردی.قیشین سویوغوندا معصومه اونو دالانا سالیردی و با اینکی دالانی بله ییردی آمما
اوره یی اونا یانیردی و دالانی یویوب تمیزله ییردی.تزه لیکده تزه یئلکلر چیخارتمیشدی.
فروردین و اردیبهشت آیینین اوایلی قارقالارین یووا قورما زامانی دیر.پارکا کی گئدیردیم اونلارین سسینی ائشیدیردیم کی یووا و اؤزونه حیات یولداشی سئچمک اوستونده بیر بیرلری ایله ساواشیردیلار. بو آی هم ده اونلارین یاخینلاشما زامانی دیر.رقابت لری چوخ شدتلی دیر.معصومه دئییردی اونون قارقاسی دیشی دیر چون باشقا بیر آلا قارقا گلیب اونون اوستونده اوتوروردی.
بو گونلر چوخ غریبه حالدا قارقالارا اصطلاحاً زوم ائله میشم.بوتون فیکریم قارقالار حاققیندادیر.قاریلتی سسلری منده غریبه دویغولار اویادیر.با اینکی اوشاقلیق چاغیمدان آلا قارقادان خوش خاطره م یوخدور و بالالارین توتاندا دیمدیگی ایله ووروب باشیمی یاریب آمما بونلارا باخمایاراق اونلاری سئویرم.او گون ده کی بیر آلا قارقا ایلا باش باشا قویدوم و حیطیمیزده بوش حوووضون ایچینده قاردان دوزه لتدیگیم آزادلیق بورجونون باشیندا بیر یووا قوروب و اوندا ایکی ده نه یومورتایا اوخشایان آغ داش قویدوم.حیطده ایدیم کی گؤردوم دام اوستونده بیر آلا قارقا منی گودور تا گئده م و او گله یومورتالاری سیندیرا و یئیه. کی اوتاغیما گئتدیم و آتوشگه دن گؤردوم اوچدی گلدی و ایکی داش یومورتالارا دیمدیگی ایله ووردو و اومودسوز قاییتدی.او گون ده کی آلا قارقالارین بالالارینی دوستومون حیطلریندن توتدوم نئچه گون تا ایسته ییردیم ائودن ائشیگه چیخام بیر آلا قارقا کی کوچه باشیندا برق دیره یینین باشیندا اوتوروردی حرب طیٌاره لری کیمی اوچوب گلیب باشیمین اوستوندن کئچیردی و ایسته ییردی باشیمی دیمدیگی ایله قاناتسین.
نئچه گون بوندان قاباق بو خاطره مین قیسسا ناغیلیندان و باشقا بیر ناغیل کی لئیلان دوزونده قالمیشام عنوانی ایلا قاباقجا یازمیشدیم پارکدا او یئرده کی چوخ وقت آددیملایارام دوستوما دانیشیردیم.قارقالارین قاریلتیسی آغاجلارین باشیندان قولاغا گلیردی.دوستوما دئدیم حیواناتین حیاتی دوغرودان دا چوخ سرریلی دیر.اونلار کی کور کیمی غریزه یه تابع دیرلر.نه جور یووا دوزه لدیرلر.یومورتا قویورلار.بالالاریندان موغایات اولورلار و اونلارا یئمک وئریرلرو بؤیودورلر.بو ایشده نه قدر چالیشیرلار و باشقالارین قارشی سیندا دوروب و سینه گرمه ییرلر.دوستوما دئدیم او زامان کی فیزیک و آسترونومی باره سینده فیکیرله شیرم بیر فیکریم وار و او زامان کی حیوانلارین حیاتی و غریزه سی باره ده فیکیرله شیرم باشقا فیکریم وار.نه جور بو تجربه لر نسلدن نسله بو قارقالارا یئتیشیب و ایلک قارقالار نه جور بو شئی لری اؤیره نیب لر؟!
***
قه فه ده اوتورموشدوم کی ایکی نفر دوستلاریمدان گلدیلر بیر بیریمیزین کناریندا اوتوردوق.بو گونلر هر یئرده صحبت جومونگ سریالیندان،فوتبالدان و سیاستدندیر.چوخلاری داها اؤزلرینه فیکیرلشمک زحمتی وئرمیرلر.هامی سیاست آداملاریندا ،فوتبال اولدوزلاریندا و ماهنی اوخویانلاردا یئنی اسطوره لر آختاریرلار.اؤیره نمک یوخدور و بو ایشلرده نه قدر زامان و انرژی کی الدن وئرمیرلر.تانری یا و دینه، بو بشرین لاپ اسکی کولتورونا دا باخیشلاری اوزدن کئچمه و سانتی مانتالدیر و اؤزلرینه زحمت وئرمه ییرلر کی مطالعه ائتسینلر.
دوستوم کی او بیری دوستومدان یاشلی دیر سوروشدی:نه خبر؟ دئدیم فیکریمده وار بیر قیسسا ناغیل یازام کی عنوانی قارقالار ایلا منی تک قویون اولاجاق. سونرا قه فه نی ترک ائله دیم.
***
نئچه گون ایدی قارقالارا فیکیرله شیردیم.اؤزه ل لیکله حیوانلاردا دوغال غریزه باره سینده دوشونوشوردوم.او قیش گئجه لری یادیما دوشدی کی ائشیکده قارقالارین قاریلتیسین اوتاغیمدا ائشیدیردیم و اونلارین قاریلتی لاری بیر حزین اینیلتی یه اوخشاییردی و اووچولاردان کی اونلارین جانلارینی آلیردیلار چوخ کدرلی ایدیم و حیرصله نیردیم.
بو گون یئنه دوستوملا پارکدا همیشه لیک یئرده آددیملاییردیق.دوستوم دئدی حیوانلاردا دوغال غریزه یه فیکیرله شنده بیر اوستون قوووه نین اولماغینا یئتیشیریک کی بو پدیده لرین عاملی و یارادیجیسی دیر.
من یئنه او گونکی کیمی دئدیم کی دوزدور و بو باره ده فیکیرله شنده اونون فیکرینه یاخینلاشیرام آمما بو غریزه ژن لرین توسٌوطو ایله میلیونلار ایللرین بویوندا نسلدن نسله بو گونکی جانلی لارا یئتیشیبدیر و بو غریزه کئچمیش نسل لرین بوتون تجربه لری دیر.بیر زامان وار ایمیش کی یئر اوزونده هئچ بیر جانلی یوخ ایمیش .سونرا چوخ ساده و ابتدایی جانلی لار میلیونلار ایلین بویوندا ده نیزلرین سویوندا تاپیلیبلار و سونرا جانلی لارین
تکا مولو باشلانیبدیر.اگر یئر کوره سینیده شرایط اویغون اولما سایدی شاید اصلاً هئچ بیر جانلی یئر اوزونده تاپیلمایایدی و تکامولون ده اؤزونه گؤره یاسالاری واردیر .داها شاید نئچه لیک ده ییشیکلر زامانی سوووشوب و نئجه لیک ده ییشیکلر دوغادا اوز وئریر و مثلاً انساندا بو تکامول بئیینده و بیلیشده اوز وئریر.
دوستوم سؤزلریمه قولاق آسیردی .یئنه دئدیم دوغادا بو قدر اولایلار ،نقصانلار و یئترسیزلیکلر وار و بیر یازیچی دئییب کی انسانین تاپیلماسی بیر بیولوژیک اولایدیر و شاید بوتون جانلی لار دونیایا گله ایدی لر و انسان گلمه یه ایدی.
***
بو گون آخشام چاغی کی معصومه زنگ ووردی و دئدی قارقا ایتیبدیر ، گئجه یوخوم آپارمادی و نهایت خودکار و کاغاذ گؤتوروب یازماغا باشلادیم.سئچدیگیم عنوان همان ایدی کی دوستوما دئمیشدیم.
هله ده او ایکی داش یومورتالارین آلا قارقادان یادگار ساخلامیشام.
اهر-8/2/88
داود اهری