سکوت کولتورو
دوکتور صدیقه عدالتی
- سوکوت کولتورو
- صدیقه عدالتی
ایل 2009، فئوریه نین ییرمی سی، بیر آنا دیلی گونوداها گلدی چاتدی.
سون ایللرده، اؤزللیکله یونسکونون تشبثی‌ندن سونرا و اونون آردیندان گلن غیر دولتی سازمانلارین دونیاداکی دیل‌لرین و بئله‌لیکله خلقلرین علئیهینه اولان «دیل قیریمی نین» اؤنونو کسمک اوچون آتدیقلاری آددیملاردان علاوه، یئرلی و یابانجی آیدینلارین، دیلجیلرین، فرقلی ائکوللاردان پئداقوق و پسیکولوقلارین، آنا دیلی‌نین انسانین روحی و ذهنی گلیشمه‌سینده کی رولونو داها تیتیزلیکله و فرقلی باخیش آچی‌لاریندان اینجه‌له‌مه‌لری بو قونودا دَیـَرلی سونوجلارین اورتایا چیخماسینا سبب اولموشدور. اؤرنگین بو چالیشمالاردان اؤیرندیک کی:
دیل، ساده‌جه انسانلار آراسیندا بیر رابطه وسیله سی دئییل، عئینی زاماندا دا دوشونجه نین قالیب و آلت یاپی سینی تشکیل وئریر. دانیشما دوشونجه‌نین سس حالینه گلمیش شکلی، بیانی و گرچکی ایفاده ائتمه‌نین یولودور. یعنی دیل و دوشونجه آراسیندا دا درین بیر رابطه وار.
انسان دیلی یله یاشار، دیلی یله دونیانی تانیر، اؤزونون کیم اولدوغونو اؤیرنیر، توپلومونو تانیر، هارایا باغلی اولدوغونوبیلیر و بو وسیله‌یله بیرهویت قازانیب، توپلومون بیر پارچاسی اولدوغونو اؤیرنیر.
آنا دیلی نین کؤکو و ریشه‌سی دوغادادیر و بئله لیکله انسان دیلی‌یله دوغانی تانیر و تانیتیر.
بورادا بو تانینتیملارین هامیسیندان یارارلاناراق، اؤزللیکله آنا دیلی‌نین گلیشمه‌سی‌یله ذهنی گلیشمه‌نین آراسینداکی رابطه و بونون انسانین کاراکتئرینده و روحی دوروموندا یاراتدیغی ائتکی و تئپکی حققینده یازماق و دیققتلری بو قونوداکی اؤنم وئرمه‌میز گرکن یؤنه چکمک ایستیرم.
نییه غیر حاکیم خلقلرین اؤز آنا دیللرینده تعلیم تربیت آلمالاری یاساقلانیر؟
مدرسه یاشینداکی بیر اوشاقین ذهنی بللی گلیشمه سوره‌جینی تماملامیش و داها ایلری مرحله‌لره گیرمه یه حاضیردیر. مدرسه‌دن اؤنجه کی گلیشمه‌لرینده آنا دیلی نین سایه‌سینده دوشونمه یی، کاتئقوری‌لشدیرمه یی، اشیالارین و چئوره‌سینده کی لرین آراسیندا رابطه قورمایی و اونلارین نه ایشه یارادیقلاری نی اؤیرنمیش.
مدرسه یه گیتمک ان باشدا، انسانلارین ساوادلانماسیندان اؤتورودور، اما ساوادلانماق، کلیمه لرین ازبرلنمه سی آنلامینا گلمیر، ازبرلمک ساوادلانماق دئییلدیر. اؤیرنمک و ساوادلانماق آنجاق اؤیرتمن و اؤیرنجی نین آراسینداکی آکتیو بیر رابطه‌یله اولور. مدرسه نین باشلیجا هدفلریندن، دانیشما و دوشونمه گوجونو تشویق و تقویت ائتمک، اؤیرنجی‌ده آنالیز، نقد، سورقولاما و بئله لیکله یارادیجیلیک گوجونو گلیشدیرمکدیر. گرچک بیر تعلیم تربیت سیستئمینده اؤیرتمن و اؤیرنجی آراسیندا سورقولاما و دارتیشمایا دایانان بیر دیالوگ رابطه‌سی حاکیم اولمالیدیر .
بورادا یالنیز اؤیرتمن دئییل، اؤیرنجی نین ده یارادیجی و آراشدیریجی روحلو اولماسی گرکیر. ساده‌جه ازبرلمک و تکرارلاماکلا ساوادلانما و ایلرله‌مه اولاماز.اؤیرنجی‌لر دویدوقلاری و اوخودوقلاری نی آنلاییب و آنالیز ائتمه لی لر، اؤیرندیکلری قونولار حقیقنده شک ائدیب و بونو سورقولامالیلار.
توپلوما حاکیم ایدئولوژی و گوج، مدرسه‌ده حاکیم دیلی‌یله یالنیز توپلومون سیاسی دورومو حققینده دئییل، تاریخی و علمی گلیشمه‌نین حققینده ده قرار وئریجی رول اویناییر، ایستدیغی یؤنده اؤیرنجی لرین دوشونجه سینی دییشدیریب، بو وسیله‌یله اؤز ایدئولوژی‌سینین حاکیم اولماسینی ساغلار.
تعلیم تربیتین دانیلامایان پولیتیک بیرطبیعتی وار و تأکیدله سؤیله‌مک ایستیرم ، سیاست تعلیم تربیتین روحودور.
اونوتمامالییک، مدرسه ده و اویقولانان تعلیم تربیت ساحاسی‌ندا پولیتیکا سونسوز بیرحاکمیت سوردورور و اورادا آنلاملارا، آرزولارا، دیله، دَیرلره و حتی اینانجلارا یؤن وئریر.
مدرسه‌ده حاکیم گوجون و ایدئولوژی‌نین دیلی، کولتورو و اجتماعی رابطه‌لری تازا نسیللره منتقل اولور و بئله‌لیکله حاکیم ایدئولوژی اؤز تاریخی‌نی تکرار و تکرار یارادیر.
تعلیم تربیت آنا دیلینده اولمازسا، دوشونجه و دانیشما دیلی بیربیریندن آیریلیب، انسان دوشوندوغو دیلده دانیشاماز ،دویدوغو و دانیشدیغی دیلین تام آنلامی‌نی بیله‌مز، اؤزونو و دونیاسی‌نی افاده ائده‌مز، دوشونجه‌سینین درینله‌مه‌سینین، آنالیزه یؤنلمه‌سینین، سورقولاما و تحقیق روحونون گلیشمه- سینین و یارادیجی‌لیغین یولو کسیلیر و بئله‌لیکله یاشادیغی توپلومون ایدئولوژی‌سینده، سیاستینده، تاریخینده و گلیشمه سینده بیرحقی و رولو اولماییب یابانجی‌لاشمیش بیر وارلیق شکلینه گتیریلیب، اونا سونولان ایدئولوژی‌یی منیمسه‌ییب و بیر« سوکوت کولتورو»نون culture of silence اویه سی اولور.
«سوکوت کولتورو» حاکیم و غیر حاکیم گوجلرین آراسینداکی ائشیتسیز رابطه‌نین سونوجوندا اولوشور. یوخاری‌دا آنلاتیلان تعلیم تربیت یولویلا و یاراتیلان شراییطله غیر حاکیم خلقلر، حاکیم گوجون دَیـَرلرینی سورقوسوز سوالسیز قبول ائدیب، حاکیم گوجون سسی‌نی و ایستکلری‌نی منعکس ائدیب، اونون دوام ائتمه‌سینی و گوجلنمه‌سینی ساغلیرلار.
بو توپلوملاردا تعلیم تربیت سیستمی، اؤیرنجی‌یی اؤیرنمه‌یه دئییل ازبرله‌مه‌یه، سورقولامایا دئییل سس سیز قالمایا، یاراتمایا دئییل پاسیف اولمایا یعنی سوکوت کولتورونون بیرپارچاسی اولمایا، و بو وسیله ایله حاکیم ایدئولوژی نین خیدمتینده اولوب اونون گوجلنمه‌سینی و گلجَک نسیللره منتقل اولماسینی ساغلیر.
Bernd Reimann, Die Sprache des Kindes, ihre Entwicklung und Förderung in der Familie
Lew Semjonowitsch Wygotski, Ursprung des Denkens
und Sprechens beim Kind
Lew Semjonowitsch Wygotski, Die innere Sprache
Paulo Freire, The politics of education,(1985)
Wolfgang Butzkamm, Psycholinguistik des Fremdsprachen Unterrichts
Institut für psycholinguistik ludwig-Maximilians-universität München
Entwicklung von Sprache und Kognition